Ludwîg van Beethoven serra 19 kanûne 1770yî de şaristanê Almanya Bonn de maya xo ra bi. Rojbîyayîşê ey tam nêno zanayene la seba ke 17 kanûne serra 1770yî de vaftîz bîyo 16 kanûne de rojbîyayîşê ey yeno pîrozkerdene. Nameyê xo bawkalê xo ra girewto. Bawkalê ey sereye de şefê orkestra û pîyê ey Johann Van Beethoven(1740-1792) zî na sereye de wezîfeyê tenorî ser o bi. Nameyê maya Beethovenî Marîa Magdalena Keverîch (1746-1787) a. Beethoven 7 gedeyan ra diyîn o. Beethoven ra vêşêr tena di birayê ey Kaspar Anton Karl van Beethoven(1774-1815) û Nikolaus Johann van Beethoven(1776-1848) weş manenê, waye û birayê ey yê bînî mirenê.
Mamosteyê muzîkî yê Beethovenî yo yewin pîyê ey bi. Hema ke 4 serrîya xo de bi saetan pîyano cenaynî. Pîyê xo ra dima Gîlles van Den Eeden û Tobîas Friedrich Pfeîffer ra zî dersê muzîkî girewt. Pîyano ver de kemane û vîyola zî bander bi. Beethoven nê wextan de namdarîya Mozartî eşnawitîbî û waştînî sey ey kesêko namdar bibo. Bi no hewes û waştişê rê konserê xo yo verên serra 1778î de 7 serrîya xo de da. Serra 1779î de hetê Chrîstîan Gottlob Neefe’yî ver de dersê bestekarî girewtî. Serra 1783î de bi ardimkarîya Neefe’yî besteya xo ya verêne amade kerde. Dima bi asîstanê Neefeyî. Demêkî debara xo bi nê karî kerde. Serra 1787î de şi Vîyana û demeko kilm Mozartî ra perwerdeyê muzîkî girewt la seba newêşîya maya xo bêçare mend tepîya agêra Bonn. Mîyanê na serre de maya ey merde. Pîyê ey zî ereqî şimitnayêne nê semedî gerreyê pîyê xo kerd û dest na nêmeyê maeşê ey ser. Mesulîyetê birayanê xo girewt xo ser û wayîrê înan vejîya.
Beethovenî nê wextan de keyeyê vengan û zengînan de dersê muzîkî dayênî. Panc serrî dima reyna agêra Vîyana û uca de sey kesêko pîyanîst şarî mîyan de ame şinasnayene. Serra 1795î de dest bi konseran kerd. 13 serrî dima goşanê ey de problemê eşnawitişî vejîyayê. Giranîya goşanê ey epey dewam kerd û serra 1817î de êdî qet nêeşnawit. No kerrbîyayîş psîkolojîyê ey ser o gelek tesîro xirab kerd êdî nêeşkayêne konseran bido. Senfonîya xo ya namdare senfonîya newine nê halê depresîf û kerbîyayîşî mîyan de amade kerde. Demo peyênê emrê xo de kerbîyayîşî het nêweşîya qeseba sîyaye antê. 56 serrîya xo de dinya ra bar kerd dinya xo bedilnaye.
Betthoven “Senfonîya 9’ine - Ode to Joy”
Esera ey a tewr namdare senfonîya newin a. Esere 4 pare ya. Pareya çarin “ode to joy” de yewbîyayîşê însanî, birayîye û azadîye rê mesaj dana.
Moonlight Sonat (Roşnîya aşme de sonat)
Esera ey a pîyano ya ke tewr zaf yena naskerdene. Na esere tesîrê wextê romantîkî de menda. Hîs û melonkolîyîya bestekarî zî esere de asena.
Senfonîya 5’ine
Na esere bi temaya “Vengê qederî” yena naskerdene. Beethoven bi na esera xo muzîkê dewrî rê yewna mana dano. Senfonîya pancine, qewetê muzîkî nawnana û azadîya îfadekerdişî rê yew nimûneyêk a.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder